ایرانی یا عربی و جن از نگاه علم
جن
ایرانی یا عربی؟
در
داستانهای عامیانه فارسی جن‌ها معمولاً برای انسانها مضر هستند. هر چند
برخی می‌گویند جن به همراه ḡūl از داستانهای سامی منشأ می‌گیرند، ولی ممکن
است از شیاطین مافوق بشر در فرهنگ ایرانیان منشأ گرفته باشد و دوباره از
طریق یک تبادل فرهنگی میان ایرانیان و اعراب دوباره به فرهنگ ایران بازگشته
باشد. آنها در برخی از انواع داستانها ظاهر شده‌اند که این گواهی است بر
حضورشان در فرهنگ عامه ایران.[۱]
از این بین، در یکی از داستانهای
اخیر گفته می‌شود که دو نفری که قوز بر پشت داشتند با جن دیدار می‌کنند.
نفر اول به حمام می‌رود و می‌رقصد، در آن هنگام عروسی جن‌ها بوده، پس پاداش
می‌گیرد و جن‌ها قوزش را برمی‌دارند. نفر اول این داستان را برای نفر دوم
هم تعریف می‌کند و نفر دوم هم به همان مکان می‌رود و می‌رقصد، چون مراسم
عزای جن‌ها بوده، جن‌ها قوزی بر بالای قوز او ایجاد می‌کنند. از آن در
فرهنگ عامیانه فارسی زبانان به عنوان قوز بالای قوز یاد می‌شود. در مواردی
در قصه‌های عامیانه از جن به عنوان یاری کننده یاد شده، مثلاً زمانی که
گفته‌اند جن از مهارت خود در بافتن فرش استفاده می‌کند. یکی از این جن‌های
یاری رساننده سیمرغ در داستانهای عامیانه است (با افسانه سیمرغ در
داستانهای حماسی اشتباه نشود)، گفته می‌شود دسته‌ای از جن‌ها است.[۱]
جن از دیدگاه علمی
تاکنون
هیچ تحقیق مستدل علمی در مورد جن در نشریات علمی چاپ نشده است. ریچارد
داوکینز، استاد زیست‌شناسی دانشگاه آکسفورد، احتمال وجود جن و سایر موجودات
ماوراالطبیعی را به دلیل نداشتن پشتوانه علمی مساوی با احتمال وجود پلنگ
صورتی در دنیای واقعی می‌داند.[۱۴] ضمن اینکه ویژگی‌هایی که در ذهن عوام در
مورد جن وجود دارد با تعریف دینی از آن مطابقت ندارد.
جن
- ۹۵/۰۴/۲۰